Geçmişten bu yana alternatif tıp farklı ülkelerde farklı şekillerde varlığını sürdürmüştür. Hindistan da ilgi çekici bir iyileşme yöntemi ile bu listeye adını yazdırıyor. Ülkenin alt kıtalarında ortaya çıkan Ayurveda, doğanın enerjisi ile yaralı olan ruhu ve bedeni hem içeriden hem de dışarıdan iyileştirdiğine inanılan ilginç bir tedavi yöntemi, aynı zamanda bir yaşam biçimi. ‘ Ne yersek oyuz ‘ öğretisi ile hareket eden Ayurveda tedavisinin detaylarını merak ediyorsanız bu yazımız tam size göre. Gelin hep birlikte 5000 yıl önce Hindistan’da keşfedilmiş olan bu dikkat çekici tedavi sistemine bir göz atalım. Bakalım Hindu inanışına göre Ayurveda bedenimize ve ruhumuza nasıl şifa veriyor?
1. Ayurveda nedir, ne anlama gelir ?
Ayurveda kökeni Hindistan’a dayanan 5,000 yıllık bir doğal şifa sistemidir. Ayurveda terimi antik Sanskrit kökeninden ”ayus” (hayat) ve “ved” (bilgi) sözcüklerinden türemiştir. Beden ile zihni dengede tutma ve bunun devamlılığını sağlamak, doğa ile uyum içerisinde olmak bu tıp sisteminin gayelerinden bazılarıdır.
Ayurveda, fiziksel ve psikolojik iyileşme için farklı teknikler kullanır. Gıda, meditasyon, otlar, baharatlar ve yoga tekniklerini kullanan, doğal iyileşmenin bir sistemidir. Ayurveda Bilimi, beden ve organ sistemini dünyamızdaki 3 oluş hali ve doğadaki 5 element ile açıklar ve bu elementler kuantum düzeyinde zihin, düşünce ve duyguları etkiler. Ayurvedaya göre her canlı ya da cansız varlık 5 temel elementin özelliklerini taşır. Bunlar sırası ile boşluk, hava, ateş, su, topraktır. Tüm yaşamı oluşturan bu elementler yemeklerde, hava durumunda, mevsimlerde, duygu geçişlerinde, günün saatlerinde, kısaca her şeyin kalbinde bulunur.
2. Ayurveda tedavisinin amacı nedir?
Ayurveda’nın amacı, insanların doğuştan sahip oldukları beslenme ve yaşayış tipini belirleyip, bu doğrultuda hayat boyu dengede kalmalarını sağlayacak olan rutinleri onlara kazandırmaktır. Ayrıca ayurveda, genel sağlık ilerleyişlerine olumlu ivme kazandırmayı, kişilerin yaşamlarında daha mutlu, huzurlu, sağlıklı ve ruhen güçlü olmalarını mümkün kılacak dengeyi yaratmalarını da hedefler. Ayurveda başka tabiriyle “bedenin kendi kendini iyileştirmesi” olarak da tanımlanabilir. İnsanı beden ve zihin olarak bir bütün olarak görür ve bu bütünü dengede tutmayı amaç edinir. Hayat kalitesini arttırmayı, kusursuz sağlık rutinini bulmayı ardından sürdürmeyi, ruhsal ve fiziksel bozuklukları iyileştirmeyi amaç edinir. Bu tedavi sisteminin öncelikli müdahale şekli; hastalık meydana gelmeden önce vücuttaki uyarılardan hastalığı tespit edip, tedaviye yönelik çalışmak ve hastalıklı hücrelerin gelişini önlemektir.
3. Ayurvedik beslenme nedir?
Ayurvedik beslenme ise vücudunuzun tam olarak neye ihtiyacı olduğunu tespit edip ona göre beslenmektir. Bu, beslenme yöntemi mevsim akışına göre en dengeli şekilde yemek ve metabolizmada düzeni sağlamak için çeşitli baharatlar kullanmak olarak da tanımlanabilir. Üstelik Ayurveda yiyeceklerle spiritüel bir ilişki kurmayı da tavsiye eder. Ayurvedik beslenmeye göre, yiyecekler vücuda ihtiyacı olan enerjiyi sağlamak, sağlıklı bir yaşam sürmek için bedenine ve zihnine sunduklarımızdır.. Bu spiritüel bağı sürdürmek, taze, kaliteli yiyecekler yemek ve işlenmiş, konserve ve mikrodalgada pişirilmiş vücudun dengesini bozacak yiyeceklerden uzaklaşmak anlamına gelir. Ayurveda ilkelerine göre, dengeli bir yemek için altı adet tadın, yani tatlı, ekşi, tuzlu, keskin, acı ve asidik tatların hepsinin besinde bulunması gerekir. Çünkü her tat sindirim sistemi üstünde hatrı sayılır bir etkiye sahiptir.
4. Ayurveda literatüründe Dosha nedir?
Birinci maddede bahsedilen beş element tüm varlıklarda kendini 3 temel enerji olarak gösterir; Vata, Pitta ve Kapha. Birbirlerinden farklı özellikleri bir araya getiren bu enerjilere Dosha adı verilir. Her dosha’da tüm beş elementin önemi vardır, sadece bazı elementlerin ağırlığı daha yüksektir. Vata, boşluk ve hava elementlerinden; Pitta, ateş ve su elementlerinden; Kapha, su ve toprak elementlerinden oluşur.
5. Doshaların en temel özellikleri nelerdir?
Dosha bir beden mizacıdır. Doğduğumuzda Dosha’mız belirlidir. Ayurvedanın kalbinde üç temel dossha konsepti yer alır ve bunlar insan da dahil canlı organizmaların temel özelliklerini oluştururlar.Her insanda bu dosha tiplerinden birinin baskın olduğu ve her doshanın özgün bir yaşam şekliyle (beslenme) uyum içinde tam işlevini sürdürdüğüne inanılır.
- ‘Vata dosha’ boşluk ve hava elementinin birleşiminden,
- ‘Pitta dosha’ ateş ve bir parça su elementinin birleşiminden,
- ‘Kapha dosha’ ise su ve toprak elementlerinin karışımından oluşur.
Yaşadığımız çevre, yaşam tarzımız beslenme rutinimiz, mevsimsel dönüşümler duygu durumumuz ve ruh halimiz gibi birçok etken doshalarımızın denge durumuna etki eder. Bununla birlikte her insanın doğuşsal olarak sahip olduğu göz rengi, saç rengi gibi temel karakteristiklerini yansıtan bir veya iki temel dosyası vardır ve bu dosha yaşam boyunca sabit kalır. Bazı insanlar yoğun olarak tek dosha özelliklerine sahipken (Pitta örnek verilebilir )bazıları iki doshanın ortak özelliklerini yansıtabilirler (Kapha-Vata örnek verilebilir). Yukarıda da bahsedildiği gibi çeşitli nedenlerden dolayı sahip olunan doshaların dengeleri bozulduğunda ise dengesizlik ve bunun sonucunda da hastalıklar ortaya çıkar.
6. Vata nedir?
Antik şifa sistemi Ayurveda’ya göre, hava ve boşluk elementinin hareketli enerjisiyle oluşan Vata dosha (beden tipi) Sankrist dilinde hareket etmek, taşımak anlamına gelen “Vah” kökünden gelmektedir. İnsan bedeninde hareket eden hem fiziksel hem de fizyolojik aktiviteleri düzenler. Soğukluk, kuruluk, hız ve hafiflik belirgin özellikleridir. Soğuk, karlı, yağışlı havalardan pek hoşlanmaz. Düzensiz beslenir. İştahsızdır. Sürekli bir dengesizlik halinde olan Vata, bunu dengelemek için düzenli beslenmeli ve stresten uzak durmaya gayret etmelidir. Bedenini sıcak tutmalı ve olumsuz enerjilerden uzak durmalıdır.
7. Pitta nedir?
Ateş ve su elementlerinden oluşur. Orta yapılı Pitta sıcaklıktan hoşlanmaz. Sindirimleri sağlıklı düzeydedir, beslenme ile araları iyi ve iştahları yerindedir. Hafızaları yeterli derecededir. Kolay kolay aç kalmazlar, öğünlerinine dikkat ederler ve öğün atlamazlar. Çok çabuk parlayıp sönebilirler. Lider konumunu severler. Soğuk yiyip içmeyi tercih ederler. Hitabetleri iyidir. Aktif konuşkan yapıya sahiptirler ve bundan haz alırlar. Pitta olumsuz özelliklerinden bahsetmek gerekirse kendine aşırı yüklenir ve yüksek beklenti içine girmekten çekinmez. Fazla baharat ve yağdan uzak kaldığı sürece daha dengeli bir yaşamı deneyimleyebilir.
8. Kapha nedir?
Toprak ve su elementlerinden oluşur. Güçlü, çevik, cesur ve dayanıklıdır. Geç öğrenip geç unuturlar. Sağlıklı ve güzel görünürler. Eşya bağımlılığı ve uyku sorunları mevcuttur. Sevgi eksikliği hissederler ve depresyona eğilimlidirler. Egzersiz, yoga ve hafif besinlerle daha iyi hissedebilirler. Kendilerine vakit ayırmak ve iç seslerine kulak vermek daha kaliteli vakit geçirmek için birebirdir.
9. Doshaları dengelemek için tüyolar;
- Doğayla bir bütün içinde yaşamak ve doğaya kulak vermek
- Minimalist bir yaşamı deneyimlemek
- İç huzura önem vermek
- Dengeli bir beslenme düzeni oluşturmak ve uyum sağlamak
- Yoga ve meditasyona şans vermek
- Dondurulmuş sağlıksız besinlerden uzak durmak, ve işlenmiş gıdalara veda etmek
- Kafeini azaltmak
Kaynak: 1